Badanie histopatologiczne w diagnostyce czerniaka - na czym polega?
Czerniak jest nowotworem, którego ognisko pierwotne lokalizuje się przede wszystkim w skórze, choć zdarzają się przypadki czerniaka oka, czy czerniaka w obrębie błon śluzowych. Jak w przypadku każdego nowotworu, im wcześniej uda się rozpoznać chorobę, tym zwiększa się skuteczność jej leczenia.
Badanie histopatologiczne - co to jest?
Aby wykonać badanie histopatologiczne, konieczne jest pobranie fragmentu tkanki. Określa się to mianem biopsji. Rozpoznanie histopatologiczne przeprowadza się celem pierwotnego określenia charakteru zmiany jak i kontroli procesów terapeutycznych. Biopsja może być wykonywana właściwie z każdego miejsca błon śluzowych, skóry, czy narządów wewnętrznych. Wyróżnia się różne metody pobierania materiału do badania. W przypadku znamion barwnikowych wykorzystuje się najczęściej biopsję wycinającą, czyli chirurgiczne wycięcie fragmentu skóry w warunkach sali zabiegowej. Taki wycinek umieszcza się w specjalnym utrwalaczu, by nie narazić go na wyschnięcie i uszkodzenie. Następnie wycinek do badania histopatologicznego trafia do specjalisty, który ocenia pod mikroskopem charakter danej zmiany.
Pomocnym badaniem w rozpoznaniu zmiany, jest histopatologiczna ocena zmiany chorobowej. Badanie histopatologiczne to podstawowe badanie diagnostyczne pozwalające na określenie charakteru zmiany i postawienie rozpoznania.
Badanie histopatologiczne w diagnostyce czerniaka skóry
W ostatnich latach rośnie zachorowalność na czerniaka skóry. Jest to jeden z najczęściej rozpoznawanych nowotworów jeśli chodzi o interpretację wyniku histopatologicznego. Ze względu na dynamikę zmian czerniaka, najważniejszą metodą na wczesne wykrycie nowotworu jest dokładne oglądanie swojego ciała, ze szczególnym uwzględnieniem zmian atypowych, które różnią się od pozostałych znamion na ciele. Zmiana kolorytu zmiany, nierówność brzegów, zmiana wyglądu zmiany, nierówność powierzchni, to cechy, które powinny skłonić do dokładniejszej diagnostyki znamienia. Konieczna jest konsultacja dermatologiczna i ocena znamienia pod dermatoskopem, czyli specjalnym powiększeniem.
Zmiany niepokojące, powinny zostać skierowane na badanie histopatologiczne, by wykluczyć bądź potwierdzić podejrzenie procesu nowotworowego. Nie ma wskazań do profilaktycznego ich wycinania w celach badania histopatologicznego.
Badanie histopatologiczne znamienia barwnikowego pozwala na ocenę charakteru zmiany, regularności, wielkości, grubości, głębokości nacieku, określenie podtypu histologicznego.
Wynik badania histopatologicznego
Wynik badania histopatologicznego otrzymuje się po około 7 - 14 dni od pobrania wycinka. Rozpoznanie histopatologiczne jest kluczowe dla określenia optymalnego postępowania klinicznego i rokowania chorego. Należy pamiętać, że wynik, jak również samo badanie histopatologiczne znamion jest możliwe wyłącznie w przypadku wykonywania biopsji. Żadna inna metoda usunięcia znamienia nie pozwala na jego ocenę, dlatego nie wolno używać takich metod, jak laseroterapia w przypadku podejrzanych zmian. Cechy, jakie ocenia badanie histopatologiczne, to, m.in.:
-
grubość nacieku według skali Breslowa,
-
Głębokość nacieku według skali Clarka,
-
stwierdzenie obecności lub braku owrzodzenia,
-
liczba figur podziału przypadająca na 1 mm kwadratowy zmiany,
-
obecność wtórnych ognisk, tzw. satelitarnych, czyli oddalonych od pierwotnych komórek nowotworowych czerniaka,
-
zajęcie marginesu zmiany, czyli ocena, czy margines jest wolny od komórek nowotworowych,
-
naciekanie pni nerwowych,
-
typy komórek nowotworowych.
Jednym z rodzajów biopsji jest biopsja węzła wartowniczego, która jest konieczna, aby ocenić zasięg usunięcia guza pierwotnego wraz z innymi, zajętymi już węzłami chłonnymi – przy czerniaku przyczynia się do mniejszego okaleczenia chorego i skraca czas jego pobytu na oddziale.