Plamy soczewicowate - czy mają związek z czerniakiem skóry?

Plamy soczewicowate mogą być następstwem starzenia się, wtedy są to plamy soczewicowate starcze, lub mogą to być plamy soczewicowate słoneczne, odwracalne, powstające na skutek ekspozycji na promieniowanie UV.

Zmiany soczewicowate

Plamy soczewicowate wynikają ze zwiększonej ilości komórek barwnikowych (melanocytów) w naskórku. Mają średnicę do 2 cm, objawiając się jako zmiany o ciemnobrązowej barwie. Mogą występować wszędzie na ciele i w każdym wieku. Są związane z przewlekłą ekspozycją na promieniowanie słoneczne. Czasami plamy soczewicowate są związane z zespołem Peutz-Jeghersa, czyli chorobą genetyczną z zajęciem skóry, błon śluzowych, warg i przewodu pokarmowego.

Plama soczewicowata – co to jest?

Plama soczewicowata może być zmianą barwnikową o charakterze wrodzonym lub nabytym. Częściej stwierdza się je już w momencie urodzenia, natomiast nabyte zmiany mogą pojawić się u dorosłych czy osób starszych. Zwykle ma brązowy kolor i jest dobrze odgraniczona od otaczającej skóry. Może mieć różne odcienie brązu, a kolor samej zmiany nie zawsze jest jednolity. Może występować pojedynczo bądź jako zmiana mnoga. Osiąga wielkość od 2 mm do 2 cm. Jak każda zmiana barwnikowa wynika z nagromadzenia komórek barwnikowych, czyli melanocytów, które zawierają melaninę (barwnik). Mogą lokalizować się w każdym miejscu na ciele.

Plamy soczewicowate nie zmieniają barwy pod wpływem promieniowania słonecznego. Wyróżnia się te powstające na skutek naturalnego starzenia się, są to plamy soczewicowate starcze. Drugi typ, czyli plamy soczewicowate słoneczne, powstają na skutek ekspozycji na promieniowanie UV. W przeciwieństwie do zmian starczych, ich powstawanie można odwrócić, poprzez ograniczenie ekspozycji na promieniowanie słoneczne.

Czy można zapobiec powstawaniu plam soczewicowatych?

Aby zapobiec powstawaniu zmian, a co za tym idzie czerniaka z plam soczewicowatych konieczna jest właściwa ochrona przed promieniowaniem UV. Wymagane jest więc stosowanie właściwych kremów z filtrem, a także unikania opalania w godzinach, kiedy promienie słoneczne są najsilniejsze. Jeśli dojdzie do pojawienia się zmiany na skutek ekspozycji na promieniowanie, nie ma potrzeby jej usuwania, ponieważ najprawdopodobniej zniknie po zakończeniu ekspozycji na promieniowanie słoneczne. Jeśli jednak powoduje znaczny dyskomfort, można pomyśleć o jej usunięciu. Ze względu na powierzchowność zmiany, mogą wystarczyć zabiegi typu: peelingi chemiczne, mikrodermabrazja, preparaty na bazie witaminy A. Można również skorzystać z laseroterapii bądź krioterapii.

Plamy soczewicowate jako objaw choroby

Plamy soczewicowate mogą być uwarunkowane genetycznie i być związane z różnymi schorzeniami wrodzonymi, którym towarzyszą zmiany barwnikowe. Zalicza się tu zespół Peutza-Jeghersa czy xeroderma pigmentosum. W tych zespołach mogą pojawić się np. polipy w obrębie jelita grubego, jak również istnieje większe ryzyko wystąpienia nowotworów. Zdarza się, że pojawiają się zmiany złośliwe, wykazujące progresję do czerniaka. Od typowych zmian różnią się ciemnym zabarwieniem, wypukłą powierzchnią i tym, że występują przede wszystkim w starszym wieku. Najczęściej czerniak powstający na podłożu plamy soczewicowatej ma powolny przebieg i dobrze rokuje.

Przeczytaj więcej: Czerniak - dynamika złośliwego nowotworu skóry