Dermatoskopia i videoskopia - na czym polegają?

Dermatoskop to urządzenie pozwalające na szczegółowe oglądanie znamion i ich ocenę przez lekarza. Istnieje możliwość zastosowania wideodermatoskopii, która dzięki nowoczesnym technikom automatycznie określi cechy złośliwości zmiany.

Dermatoskopia jest badaniem odgrywającym niewątpliwie największą rolę w rozpoznawaniu niepokojących zmian barwnikowych skóry, czyli przede wszystkim chodzi o diagnozę czerniaka. Dermatolog dzięki specjalnemu urządzeniu ogląda zmianę pod odpowiednim powiększeniem. Dzięki temu jest w stanie ocenić charakter brzegów, asymetrię, jednolitość koloru i ukształtowania powierzchni. Badanie to pozwala na odróżnienie zwykłych, niegroźnych znamion barwnikowych od znamion niebezpiecznych.

Co to jest dermatoskopia?

Dermatoskopia, czyli badanie dermatoskopowe, jest nieinwazyjnym badaniem diagnostycznym polegającym na oglądaniu skóry przez specjalny sprzęt określany mianem dermatoskopu. Można powiedzieć, że jest to pewnego rodzaju szkło powiększające, jednak różni się kształtem. Wbudowane jest to niego oświetlenie, które pozwala na bardziej szczegółowe uwidocznienie zmiany. Powiększenie dermatoskopu jest około 10-krotne.

Dermatoskopia jest metodą diagnostyczną pozwalającą na różnicowanie zmian łagodnych od zmian niebezpiecznych. Badanie może być wykorzystywane w diagnostyce różnicującej zmiany naczyniowe, ziarniniakowe czy inne mogące wstępnie nasuwać podejrzenie czerniaka.

Jak wygląda badanie dermatoskopowe?

Badanie jest całkowicie bezinwazyjne. Lekarz przykłada aparat (dermatoskop) do skóry. Wcześniej jednak pokrywa okulary specjalnym olejkiem zmniejszającym rozpraszanie i odbijanie światła.

Wynik badania dermatoskopowego przedstawia się według skali TDS. Jednak najpierw, lekarz musi ocenić punktowo kilka elementów:

• asymetria zmiany (0-2 pkt) o ważności 1,3;
• granice zmiany (0-8 pkt) o ważności 0,1;
• kolor zmiany (1 -6 pkt) o ważności 0,5;
• struktury dodatkowe jak kropki, smugi, pola o zatartej strukturze (1-5 pkt) o ważności 0,5.

Na tej podstawie oblicza się TDS (całkowity wskaźnik dermatoskopowy):

• wynik > 5,45 – zmiana jest bardzo podejrzana, zaleca się usunięcie chirurgiczne z badaniem histopatologicznym;
• wynik 4,75-5,45 – zmiana jest podejrzana, jednak nie wymaga natychmiastowej interwencji chirurgicznej a jedynie kontroli;
• wynika < 4,75 – łagodne znamię melanocytowe.

Podejrzane zmiany powinno się kontrolować raz na pół roku, jednak u osób z dodatnim wywiadem rodzinnym w kierunku obciążenia nowotworami skóry (w szczególności czerniaka),a także z licznymi znamionami, warto kontrolę wykonywać raz na 3-6 miesięcy.

Czym jest wideodermatoskopia?

Wideodermatoskopia (videodermatoskopia) jest metodą diagnostyki zmian barwnikowych, by wykryć czerniaka skóry na jak najwcześniejszym stadium. Dzięki nowoczesnym technikom, aparatura samodzielnie wyświetla parametry znamienia, czyli określa jego symetrię, rozmiar kolor czy granice, co wyświetla ostatecznie na monitorze. System pozwala na obserwacje progresji zmian podczas kolejnych kontrolnych badań. Już nawet najmniejsze zmiany mogą być obserwowane z wykorzystaniem tej metody. Poza rozpoznaniem czerniaka, aparatura jest w stanie zidentyfikować niemal każdą zmianę skórną.

Wideoskopia – kiedy wykonać badanie?

Trudno o znalezienie osoby, która nie miałaby żadnego, choć najmniejszego pieprzyka na ciele. Jednak nie każdy musi od razu poddawać się szczegółowej diagnostyce znamion barwnikowych. Szczególną uwagę na zmiany barwnikowe swojego ciała powinny zwrócić osoby o jasnej karnacji, a także te, które posiadają bardzo liczne pieprzyki na całym ciele. Konieczna jest regularna kontrola u osób obciążonych wywiadem rodzinnym w kierunku czerniaka skóry. Są zmiany, które nie są jeszcze czerniakami, jednak wykazują cechy mogące świadczyć o transformacji zmiany jak np. świąd, zaczerwienienie, krwawienie. Wczesne wykrycie niepokojących zmian pozwala na ich usunięcie z marginesem zdrowych tkanek i zapobiegnięcie postępowi zmian nowotworowych.

Autor: lek. Agnieszka Widera

Zobacz także: Jak odróżnić czerniaka od pieprzyka?