Czerniak u dzieci a niebezpieczne znamiona barwnikowe

Czerniak u dzieci powstaje najczęściej na podłożu skóry zdrowej, a także na podłożu niebezpiecznych znamion barwnikowych. Jest to nowotwór skóry, jednak może lokalizować się także w oku dziecka.

Pieprzyki u dzieci a czerniak

Czerniak u dzieci występuje bardzo rzadko. Jednak jest jednocześnie najczęstszym nowotworem skóry w tej grupie wiekowej.

Czerniak skóry u dzieci może powstawać na podłożu obecnych na skórze zmian barwnikowych skóry, jednak nie jest to reguła. Czerniak u dziecka może powstać także na podłożu skóry zdrowej, a także przezłożyskowej transmisji od matki. Znamiona barwnikowe, określane popularnie jako pieprzyki, u najmłodszych mogą stanowić doskonałe podłoże dla nowotworu skóry u dzieci. Szczególnie chodzi o olbrzymie znamiona wrodzone. Zarówno u dorosłych jak i u dzieci obserwuje się wzrost zachorowań na czerniaka. Szczególnie jest to widoczne u nastolatków. W tej grupie wiekowej czerniak najczęściej pojawia się u dziewcząt, szczególnie na tułowiu i kończynach dolnych.

Niepokojące znamiona barwnikowe u dzieci

Przynajmniej połowa przypadków czerniaka skóry u dzieci powstaje w miejscach pozbawionych niepokojących pieprzyków, a więc w obrębie zdrowej skóry. O tym, że zmiana przybiera charakter złośliwy, świadczy kilka cech znamienia barwnikowego:

·         asymetria,

·         niejednolite zabarwienie,

·         średnica >6 mm,

·         szybkie w czasy zmiany znamienia,

·         nieregularność brzegów.

Na podłożu znamion barwnikowych powstaje spory odsetek nowotworów skóry u nastolatków. Czynnikami zwiększającymi ryzyko przemiany znamienia barwnikowego w czerniaka, jest znaczna liczebność znamion, a także nadmierne narażenie na promieniowanie słoneczne, szczególnie osób o jasnej karnacji. Im większy pieprzyk u dziecka, tym większe ryzyko transformacji nowotworowej. Nie ma jednak wskazań do profilaktycznego usuwania znamion skóry niepodejrzanych w badaniu dermatoskopowym.

Czerniak u dzieci a u dorosłych

Czerniak u dzieci (w porównaniu z dorosłymi) jest często grubszy, częściej  tworzą się przerzuty, jednak mimo, iż są to czynniki uznawane za niekorzystne rokowniczo, to jednak u dzieci rokowanie i długość życia z czerniakiem są lepsze niż u dorosłych. 10-letnie przeżycie dziecka z czerniakiem sięga nawet 80%.

Czerniak u dzieci – leczenie

Leczenie czerniaka u dzieci opiera się na ogólnie przyjętych schematach leczenia u dorosłych. Zaleca się usuwanie dużych, podejrzanych znamion barwnikowych, jeszcze zanim ulegną transformacji w czerniaka. Aby potwierdzić zmianę o charakterze złośliwym, wycina się zmianę barwnikową z granicami zdrowej tkanki wynoszącą 1-3 mm, następnie wykonywane jest badanie histopatologiczne. Najważniejsze, by do badania pobrać całą grubość skóry. Z reguły wycina się całą zmianę, choć zdarzają się przypadki niepokojących znamion barwnikowych zajmujących bardzo duże powierzchnie. Ich usunięcie groziłoby oszpeceniem dziecka, w związku z tym taki przypadek jest wyjątkiem, kiedy pobiera się jedynie fragment znamienia celem badania histopatologicznego. Podstawą leczenia czerniaka skóry jest jego usunięcie. W przypadku czerniaków o grubości 1 mm, usuwa się zmianę z 1 cm marginesem zdrowych tkanek. Dla czerniaków grubszych niż 2 mm, margines zdrowej tkanki do wycięcia wynosi 2 cm.

Wykonuje się ponadto biopsję węzła wartowniczego, która pozwala na wykrycie przerzutów w węzłach chłonnych. W przypadku obecności przerzutów konieczne jest leczenie uzupełniające. 5-letnie przeżycie sięga nawet 90 %. W przypadku obecnych przerzutów w węzłach chłonnych zmniejsza się do 80%, natomiast w przypadku obecności przerzutów odległych, rokowanie spada do 60%.

Zobacz także: Czerniak a pieprzyk - jak odróżnić?