Czerniak skóry - jakie daje objawy? Jakie jest rokowanie?

Czerniak to nowotwór złośliwy skóry, jednak może objawić się również jako czerniak paznokcia czy też czerniak oka. Przerzuty do wątroby czy mózgu świadczą o znacznym zaawansowaniu nowotworu, co przekłada się na złe rokowanie.

Czerniak jest nowotworem złośliwym skóry, który w Polsce nie jest bardzo częsty, jednak stanowi coraz istotniejszy problem kliniczny. Jeśli już wystąpi, często związany jest z dużą dynamiką i tempem rozwoju nowotworu. Za przyczyny powstawania czerniaka uznaje się predyspozycję genetyczną oraz promieniowanie UV. Przeżywalność i rokowanie osób, u których zdiagnozowano czerniaka, jest zależne od czasu diagnostyki i podjęcia leczenia. Im późniejsze rozpoznanie i większe zaawansowanie choroby, tym niższe są szanse na 5-letnie przeżycie chorego.

Czerniak złośliwy – objawy

Czerniak skóry może powstawać na podłożu znamienia lub na nowo. Jeśli powstaje na podłożu znamienia (popularnie określanego pieprzykiem), najczęściej zmienia ono swój kształt, grubość, pojawia się świąd bądź krwawienie. Takie zmiany świadczą o transformacji nowotworowej istniejącej zmiany. W celach dydaktycznych stosuje się metodę ABCDE czerniaka dla oceny objawów, jednak nie jest to do końca ścisły system diagnostyczny. Nie sprawdza się we wszystkich przypadkach klinicznych czerniaka, a obejmuje on następujące kwestie:

  • Asymmetry (asymetria) – czerniak w odróżnieniu od zmian o charakterze łagodnym ma zupełnie nieregularny kształt. Ponadto jego powierzchnia również jest nierówna. Kształtuje się w różnego kształtu wyniosłości;
  • Borders (brzegi/ granice) – brzegi zmian czerniakowych są nieregularne;
  • Color (czerwony, czarny, niejednolity kolor) – kolor czerniaka złośliwego jest bardzo zróżnicowany. Zdarzają się przypadki nierównomiernego rozkładu barwnika w zmianie czerniakowej, a tym samym punktowe przejaśnienia. Nieznaczne różnice w kolorycie często są dopiero widoczne pod dermatoskopii;
  • Diameter (średnica) – duży rozmiar zmiany powoduje i że powinna być ona skonsultowana z lekarze. Czerniak ma zazwyczaj więcej niż 5 mm i następuje szybka dynamika zmian w obrębie guza oraz jego wzrost;
  • Elevation (ewolucja, uwypuklenie powierzchni) – zmiana znacząco wykracza ponad poziom naskórka.

 

Rokowania w czerniaku skóry

Celem oceny rokowania w czerniaku skóry jest poznanie biologii czerniaka, zaplanowania właściwego leczenia, a także indywidualnie określonych dla danej osoby ryzyka nawrotu i przeżycia. Najistotniejszym czynnikiem rokowniczym jest obecność bądź też brak przerzutów. Jeśli przerzutów nie ma, istotnym czynnikiem rokowniczym jest grubość czy obecność owrzodzenia ogniska pierwotnego. Wpływ na rokowanie ma również wynik badania cytologicznego wycinka ze zmiany.

Stan zaawansowania nowotworu można oznaczyć według klasyfikacji TNM (tumor – guz, nodus – węzły chłonne, metastases – przerzuty odległe).

Oznaczenia T:  

  • T1 - oznacza naciek w głąb skóry <1 mm,
  • T2 - naciek 1-2 mm w głąb skóry ,
  • T3 - 2-4 mm,
  • T4 - to grubość nacieku przekraczająca 4 mm.

Oznaczenie N:

  • N0 świadczy o braku przerzutów w węzłach chłonnych.
  • N1 obejmuje przerzut w 1 węźle chłonnym,
  • N2 w 2-3 węzłach chłonnych,
  • N3 w 4 lub więcej węzłach chłonnych.

Oznaczenie M

Cecha M związana jest z przerzutami odległymi.

  • M0 oznacza brak przerzutów odległych.
  • Jeśli przerzuty czerniaka pojawiają się, to określa się je następująco:
    • M1a – przerzuty w skórze, tkance podskórnej, w innych węzłach chłonnych,
    • M1b – w płucach,
    • M1c – w innych niż wymienione narządach trzewnych.

Wielkość guza, obecność przerzutów w węzłach chłonnych jak i w narządach odległych są istotnymi, indywidualnie zmiennymi czynnikami wpływającymi na rokowanie i przeżywalność chorych.

Czerniak oka

Czerniak jest nowotworem charakterystycznym dla skóry. Jednak pojedyncze przypadki tego nowotworu mogą dotyczyć także narządu wzroku, a w szczególności warstwy środkowej ściany oka – naczyniówki. Objawami mogą być ograniczenia w polu widzenia czy zaburzenia ostrości widzenia. W diagnostyce wykorzystuje się lampę szczelinową, wziernikowanie, ultrasonografię (USG) i rezonans magnetyczny. W leczeniu tej odmiany czerniaka najczęściej wykorzystuje się radioterapię.

Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Plików Cookies. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.
Rozumiem