Nowotwory złośliwe skóry – rodzaje i objawy

Rodzaje nowotworów złośliwych skóry dzieli się na podstawie objawów oraz pochodzenia z poszczególnych warstw skóry. Rak skóry najczęściej występuje u ludzi starszych, ale jest wynikiem kumulowania się zmian w ciągu całego życia osobniczego. Ponieważ główną przyczyną jego powstawania jest promieniowanie słoneczne, bardzo ważna jest profilaktyka ochronna skóry przed promieniowaniem UVA i UVB.

Rodzaje nowotworów skóry

Rak skóry najczęściej występuje u osób narażonych przez długi czas na promieniowanie słoneczne. Nowotwór skóry może być zatem chorobą zawodową u ludzi, którzy pracują pod gołym niebem i nie zabezpieczają skóry kremami ochronnymi. Niektóre ze zmian nowotworowych skóry mogą być także skutkiem chorób współtowarzyszących, np. AIDS.

Istnieje kilka najczęstszych rodzajów nowotworów złośliwych skóry:

• rak podstawnokomórkowy,
• rak płaskonabłonkowy (inaczej kolczystokomórkowy),
• rak neuroendokrynny Merkla,
• mięsak Kaposiego,
• rak skóry Pageta.

Rak podstawnokomórkowy

Rak podstawnokomórkowy skóry to najczęstszy rodzaj nowotworów skóry (ok. 70% wszystkich zmian). Rak skóry podstawnokomórkowy na ogół jest efektem przewlekłej ekspozycji na słońce, ale również jego przyczyną może być  długi i częsty kontakt z arsenem. Nierzadko przyczyną tego rodzaju raka jest owrzodzenie powstające w miejscu blizny po oparzeniu czy zranieniu. Objawami raka skóry są zmiany guzkowate, rany o różnym stopniu zaczerwienienia, mające perłową powierzchnię oraz rozszerzone naczynia krwionośne. Przy raku podstawnokomórkowym przerzuty są rzadkie, gdyż jest to zmiana małoinwazyjna.

Rak płaskonabłonkowy

Rak płaskonabłonkowy skóry występuje rzadziej niż rak podstawnokomórkowy. Cechuje się on szybkim tempem wzrostu i namnażaniem się komórek o sporej złośliwości. Występowanie przerzutów zależne jest od lokalizacji oraz pierwotnej przyczyny rozwoju tego nowotworu. Kiedy zmiany mają charakter rogowacenia słonecznego, to przerzuty występują ze stosunkowo małą częstotliwością. Natomiast kiedy zmiana rakowa umiejscawia się w pobliżu blizn, stanów zapalnych lub owrzodzeń, wówczas przerzuty są częste. Rak płaskonabłonkowy ma tendencje do naciekania, czyli wrastania komórek nowotworowych w głębsze warstwy skóry.

Mięsak Kaposiego

Mięsak Kaposiego tworzony jest przez znamiona o różnych kolorach i dotyczy tkanek miękkich. Nowotwór zbudowany jest z komórek wrzecionowatych i naczyń włosowatych. Przy mięsaku objawy mają szerokie spektrum. Oprócz wieloogniskowych zmian skórnych (ciemnobrązowe, fioletowe oraz czerwononiebieskie grudki, guzki oraz plamki), w zależności od lokalizacji mięsaka występują również zmiany w wątrobie, płucach, sercu czy przewodzie pokarmowym. Zmiany skórne mogą z czasem ulegać owrzodzeniu.

Czerniak

Czerniak należy do nowotworów złośliwych, wywodzących się z komórek barwnikowych skóry (melanocytów). Pod wpływem długotrwałej ekspozycji na słońce może dojść do przemiany fizjologicznych komórek w nowotworowe. Czerniak rozwija się jako płaskie znamię (ze zmian plam soczewicowatych, znamion błękitnych lub de novo), najczęściej pozbawione owłosienia. Początkowo plamy skórne są niewielkie, ale dość szybko powiększają swój rozmiar i naciekają w głębsze warstwy skóry. Ten rodzaj raka skóry dość często daje przerzuty do węzłów chłonnych, kości i płuc.

Rak neuroendokrynny Merkla

Jest to złośliwy nowotwór skóry, mający tendencję do dawania przerzutów i nawracania miejscowego. Tak jak w przypadku pozostałych nowotworów skóry, jego najczęstszą przyczyną jest przewlekłe narażenie na promieniowanie UVA i UVB. Zmiany skórne umiejscawiają się głównie na głowie oraz szyi (40% przypadków). Rak neuroendokrynny Merkla ma postać czerwonego guza o gładkiej powierzchni. Niestety, u ponad 50% zdiagnozowanych chorych już w trakcie rozpoznania rodzaju zmiany obecne są przerzuty. Nowotwór ten często występuje jako choroba współistniejąca np. z chłoniakiem B-komórkowym, białaczką limfatyczną, rakiem jajnika i piersi oraz rakiem pęcherza moczowego.

Rak skóry Pageta

Nowotwór skóry Pageta należy do dość rzadkiej odmiany nowotworu śródnaskórkowego. Wywodzi się on z gruczołów apokrynnych i jest typem pozasutkowym. W pierwszym etapie rozwoju raka komórki namnażają się licznie w naskórku, po czym rozprzestrzeniają się do mieszków włosowych i gruczołów potowych. Nowotwór ten objawia się obecnością plam rumieniowych, które dają uczucie pieczenia i swędzenia. Niekiedy ze zmian może sączyć się wydzielina, krew lub tworzą się nadżerki. Lokalizuje się na narządach płciowych (srom, odbyt, prącie lub worek mosznowy).

Zobacz również: Czerniak skóry - jakie daje objawy? Jakie jest rokowanie?